Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μία πρωτοφανή επίθεση στα κοινωνικά δικαιώματα με την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών των μνημονίων. Οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται στα χρόνια της κρίσης έχουν εξαθλιώσει το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας. Οι μειώσεις μισθών και οι απολύσεις έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο, ενώ η φτώχεια και η ανεργία, ειδικά στους νέους, έχουν εκτοξευθεί. Παράλληλα, βιώνουμε μια δημοκρατία «έκτακτης ανάγκης» με την αυταρχικοποίηση των θεσμών και την κρατική καταστολή να βρίσκεται σε περίοπτη θέση σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας.
Στο πλαίσιο της συνολικής επίθεσης αυτής, τα πανεπιστήμια δεν θα μπορούσαν να μείνουν εκτός. Τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε μια διαδικασία αλλεπάλληλων «μεταρρυθμίσεων» στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που μέσω των κυβερνητικών πολιτικών της υποχρηματοδότησης και του οργανισμού σκοπό έχουν αφενός να υποβαθμίσουν τα πανεπιστήμια και αφετέρου να ανοίξουν τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση τους. Πρόκειται για μεταρρυθμίσεις που βασίζονται στην διακήρυξη της Μπολόνια το 2000 και στους νόμους Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου που απαντήθηκαν τότε από το φοιτητικό κίνημα, αλλά σήμερα βλέπουμε την επιστροφή τους. Η σταδιακή εφαρμογή τους που αποτελεί πλέον πραγματικότητα στοχεύει στην ριζική αναδιάρθρωση της δομής και της λειτουργίας του πανεπιστημίου. Η αρχή έγινε με το σχέδιο «Αθηνά»(συγχώνευση-κλείσιμο πληθώρας τμημάτων), συνεχίστηκε με την απόλυση 1700 διοικητικών υπαλλήλων και το αποκορύφωμα είναι η θεσμοθέτηση της πανεπιστημιακής αστυνομίας (security) και η εφαρμογή συνολικά του οργανισμού, που ορίζει ένα νέο πλαίσιο, στο οποίο ο φοιτητής πρέπει να προσαρμοστεί.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα του τελευταίου, εν όψει της νέας φοιτητικής πραγματικότητας.
Διάρθρωση σπουδών-πιστωτικές μονάδες
Ο νέος οργανισμός θεσμοθετεί τον 3ετή προπτυχιακό τίτλο σπουδών (bachelor) μέσω της εισαγωγής πιστωτικών μονάδων. Δηλαδή, η λήψη του πτυχίου δεν θα εξαρτάται πλέον από την επιτυχή εξέταση σε συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων, αλλά από την συγκέντρωση συγκεκριμένου αριθμού ECTS από διάφορες δραστηριότητες(πιστοποιήσεις, εργασίες, σεμινάρια κλπ), στις οποίες οι διδάσκοντες θα κατανέμουν μονάδες κατά το δοκούν. Οπότε θα απαιτούνται 30 ECTS ανά εξάμηνο και συνολικά 240 για την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών. Με αυτό τον τρόπο, καταργείται το ενιαίο πτυχίο και αντικαθίσταται από έναν ατομικό φάκελο δραστηριοτήτων και ικανοτήτων(portfolio) με σκοπό την προώθηση της ανταγωνιστικότητας μεταξύ των φοιτητών. Συνεπώς, η ξεκάθαρη υποβάθμιση των πτυχίων μέσω της διάσπασης τους δεν αφήνει κανένα περιθώριο στους φοιτητές για την συλλογική διεκδίκηση των εργασιακών τους δικαιωμάτων. Ειδικά στον εργασιακό μεσαίωνα του σήμερα, ο συλλογικός αγώνας είναι το καλύτερο(μια μοναδικό) όπλο απέναντι στην εργοδοτική εκμετάλλευση.
Χρονικά όρια
Ήδη από το νόμο 4009/2011 προβλέπεται η διαγραφή φοιτητών σε περίπτωση που υπερβούν τα 2 χρόνια πέρα από την κανονική τους φοίτηση(ν+2). Ο νέος οργανισμός έρχεται να προσθέσει ότι οι εργαζόμενοι φοιτητές μπορούν να παρατείνουν τις σπουδές τους μόνο εφόσον μπορούν να αποδείξουν ότι εργάζονται 20 ώρες την βδομάδα για 3 μήνες τουλάχιστον μέσα στο εξάμηνο. Όμως, όπως όλοι ξέρουμε το μεγαλύτερο κομμάτι της εργαζόμενης νεολαίας δουλεύει ανασφάλιστο και επομένως δεν μπορεί να το αποδείξει και αποκλείεται από το δικαίωμα αυτό. Επιπλέον, μη εξαιρετέος είναι ο περιορισμός του αριθμού των εβδομάδων για την διενέργεια εξετάσεων μέχρι και 3 βδομάδες. Στην εντατικοποίηση των σπουδών συμβάλλουν, άλλωστε, η θεσμοθέτηση της αλυσίδας μαθημάτων(δηλαδή εισάγονται τα προαπαιτούμενα μαθήματα που πρέπει να τα έχουν περαστεί για να δηλωθούν αυτά του επόμενου εξαμήνου). Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να δώσουν κάθε μάθημα 3 φορές και αν αποτύχουν εξετάζονται το μέγιστο άλλες 3 φορές από μια τριμελή επιτροπή και αν αποτύχουν και εκεί, διαγράφονται. Άρα, ο φοιτητής τελεί διαρκώς υπό τον φόβο της διαγραφής και εξαρτάται άμεσα αν θα πάρει πτυχίο από το καθηγητικό σώμα και τις καθηγητικές αυθαιρεσίες.
Φοιτητική Μέριμνα
Ο νέος οργανισμός θεσμοθετεί την είσοδο επιχειρήσεων μέσα στο πανεπιστήμιο και ουσιαστικά αναθέτει σε εργολάβους την σίτιση, την καθαριότητα και την φύλαξη των χώρων απολύοντας τους ήδη εργαζόμενους σε κάθε τομέα(συγκεκριμένα στη σχολή μας, αυτό έχει ήδη γίνει με τα δύο τελευταία). Επίσης, αναφέρει ρητά ότι διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο με αποτέλεσμα να ανοίγει τον δρόμο στον περαιτέρω περιορισμό συγγραμμάτων, το κόστος των οποίων θα πρέπει να καλύψει ο φοιτητής(πράγμα που ήδη συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις, τη στιγμή που τα πανεπιστημιακά συγγράμματα δε μπορούμε να πούμε ότι έχουν το κόστος κυριακάτικης εφημερίδας). Τέλος, καταλύει την έννοια της ακαδημαϊκής έρευνας και προτάσσει την έρευνα προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων που θα συμβαδίζει με τις ανάγκες τις αγοράς.
Λειτουργία του Πανεπιστημίου
Αλλάζει το σύνολο της οργανωτικής διάρθρωσης του πανεπιστημίου με την δημιουργία του Συμβουλίου Ιδρύματος, το οποίο αποτελείται από εξωπανεπιστημιακούς επιχειρηματίες, δίνοντας του υπερεξουσίες. Παράλληλα, καταργεί την συνδιοίκηση και κάθε μορφής εκπροσώπηση των φοιτητών(διοικούμενων) στα όργανα που λαμβάνουν αποφάσεις. Θεσμοθετείται επιπλέον η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων και από τρίτες πηγές πέρα του κρατικού προϋπολογισμού, ενώ η κρατική επιχορήγηση θα εξαρτάται από την αποδοτικότητα κάθε ΑΕΙ και το επίπεδο συμμόρφωσής του στις διαθέσεις της αγοράς.
Και η απάντηση των φοιτητών σε όλα αυτά…
Αυτή η κυβερνητική πολιτική, η οποία απειλεί να συντρίψει όλα τα δημοκρατικά κεκτημένα του πανεπιστημίου και της κοινωνίας, επιβάλλεται να μας βρει απέναντι. Ενάντια στο ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας που δημιουργείται με σκοπό να διαμορφώσει ένα πανεπιστήμιο αποστειρωμένο και νεκρό από πολιτικές και κινηματικές διεργασίες. Εμείς οραματιζόμαστε ένα πανεπιστήμιο-ζωντανό κύτταρο συζητήσεων και ανταλλαγής ιδεών, κύτταρο αγώνων και συλλογικών διεκδικήσεων και όχι ένα στείρο μηχανισμό κατάρτισης αναλώσιμων εργαζόμενων. Το φοιτητικό κίνημα οφείλει να ανασυγκροτηθεί και να αντισταθεί μαζικά στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση και στην διάλυση των πανεπιστημίων. Οφείλουμε να διεκδικήσουμε δυναμικά και συλλογικά ζωή και εργασία με αξιοπρέπεια και ελευθερίες.
Οι ζωές μας μας ανήκουν. Δεν αναθέτουμε σε «ειδικούς» τις δικές μας υποθέσεις. Παίρνουμε το μέλλον μας στα χέρια μας!.
ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
ΠΕΜΠΤΗ 6 ΝΟΕΜΒΡΗ 14:00 ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ
