ΚΥΛΙΚΕΙΟ, ΑΙΘΟΥΣΑ Υ & ΠΡΥΤΑΝΙΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ
Ζώντας κανείς στο χώρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) τον τελευταίο καιρό θα έχει λογικά αντιληφθεί τις συγκρούσεις που υπάρχουν μεταξύ των πρυτανικών αρχών και μιας μερίδας φοιτητών. Ο λόγος είναι η αυθαίρετη απόφαση της πρυτανείας να ανασκευάσει τον χώρο που στεγαζόταν το Αυτοδιαχειριζόμενο Κυλικείο ΑΣΟΕΕ σε αίθουσα διδασκαλίας. Πρόσχημα δε της συγκεκριμένης πράξης, ήταν τα προβλήματα υποδομών που έχει η σχολή, που χρίζουν την ανάγκη ύπαρξης νέων διδακτικών χώρων επιτακτική. Από την πλευρά τους οι φοιτητές προχώρησαν σε κατάληψη της νέας αίθουσας (Υ) με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου κοινωνικού χώρου. Το όλο θέμα οδήγησε σε απειλές από την πρυτανεία για ποινικές διώξεις των ατόμων που συμμετέχουν και στηρίζουν το εγχείρημα καθώς και απειλές για πειθαρχικό συμβούλιο. Πριν αναλύσουμε όμως την συγκεκριμένη πράξη των πρυτανικών αρχών θα ήταν ωφέλιμο να εξετάσουμε την αξία του όλου εγχειρήματος των φοιτητών.
Στο ερώτημα «Όλος αυτός ο χαμός για ένα κυλικείο»; Εμείς απαντάμε ΝΑΙ (όχι μόνο αλλά) και για ένα κυλικείο. Κύριοι, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, όταν ένας φοιτητής ξοδεύει 6-10 ώρες από την ημέρα του σε μια σχολή – ορισμένες φορές μάλιστα με πολύωρα κενά μεταξύ των μαθημάτων – είναι λογικό να έχει την ανάγκη ενός χώρου αναψυχής και κοινωνικής επαφής. Ενός χώρου, ικανού να προσφέρει καφέ, αναψυκτικά και τρόφιμα σε χαμηλές τιμές, κι αυτό όχι για λόγους ανταγωνιστικότητας (όπως τα μαγαζιά γύρω από τη σχολή) αλλά γιατί την περίοδο που διανύουμε το να στηθεί ένα εγχείρημα που δεν έχει σκοπό το κέρδος αλλά την εξασφάλιση των ορθολογικών αναγκών μας είναι κομμάτι της κοινωνίας που θέλουμε να φτιάξουμε.
Ας πάμε όμως στο προκείμενο. Το αυτοδιαχειριζόμενο κυλικείο δεν ήταν απλά ένας χώρος αναψυχής, είχε ταυτόχρονα και πολιτική σημασία . Ποια ήταν αυτή; Τι σημαίνει αυτοδιαχείριση, τι αυτονομία και πως σχετίζονται αυτά με τον κόσμο εντός και εκτός πανεπιστημίου της ΑΣΟΕΕ;
Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα ίσως πρέπει να το πάρουμε σιγά σιγά. Βασικό στοιχείο ότι όλες οι αποφάσεις που αφορούσαν το κυλικείο παίρνονταν στην Ανοιχτή Συνέλευση, τα άτομα της οποίας αναλάμβαναν και την ευθύνη των αποφάσεών τους. Τα πρόσωπα συμμετείχαν στην συνέλευση σαν ατομικότητες και οι αποφάσεις λαμβάνονταν βάση συνδιαμόρφωσης .Κάπου εδώ αξίζει να τονιστεί ότι στις αποφάσεις της συνέλευσης δεν επενέβαιναν εξωτερικοί παράγοντες, γεγονός που προβάλει την αυτονομία του χώρου. Η ομαλή λειτουργία του κυλικείου οφειλόταν ξεκάθαρα στα άτομα που απάρτιζαν τη συνέλευση κάθε φορά καθώς και τον κόσμο που συνυπήρχε σ’ αυτό. Στα πλαίσια του κυλικείου, ο καθένας και η καθεμία είχε επίγνωση της ευθύνης που του αναλογούσε, ώστε να μη δημιουργούνται τεχνικά προβλήματα και να μην διαταράσσεται η ομαλότητα του συνόλου. Και αυτό είναι η αυτοδιαχείριση στην πράξη.
Ένα δεύτερο στοιχείο του που χρειάζεται να τονιστεί, είναι ότι το κυλικείο δεν ήταν ένας κοινωνικός χώρος «έξω» από την καθημερινότητα της σχολής. Σε περίοδο εξεταστικής έγιναν προσπάθειες να μαζευτούν σημειώσεις χωρίς τη βοήθεια των συστημικών παρατάξεων (ΠΑΣΠ – ΔΑΠ) που τις χρησιμοποιούν για την εξαγορά ψηφοφόρων. Σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του έγιναν πολλές εκδηλώσεις, προβολές, συζητήσεις, αλλά το πιο σημαντικό ήταν η αλληλέγγυα στάση του σε διάφορα αλλά εγχειρήματα που πρόταγμα τους ήταν ένας διαφορετικός τρόπος ζωής από αυτόν που επιβάλλει η υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Παραδείγματα αποτελούν η Συνέλευση Μεταναστών – Αλληλέγγυων, η Αντιφασιστική Συνέλευση καθώς και η ύπαρξη στο χώρο προϊόντων της ΒΙΟ.ΜΕ.
Όλα αυτά τα γράφουμε επειδή νιώθουμε την ανάγκη δημιουργίας ενός χώρου που θα συμβάλει στην κοινωνικοποίηση των φοιτητών, στην ελεύθερη διακίνηση ιδεών και στην προβολή εγχειρημάτων που να ανατρέπουν τον κατεστημένο τρόπο ζωής. Στην τελική θεωρούμε πως σκοπός του πανεπιστημίου είναι να προωθεί την παιδεία και να συμβάλλει στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων και όχι απλά η παραγωγή απολίτικων και άβουλων τεχνοκρατών.
Πρυτανική ηγεμονία
Πώς αντιμετώπισαν όμως την όλη κατάσταση οι πρυτανικές αρχές;
Η ιδιότητα του πρύτανη προσδίδει στο άτομο μια θέση εξουσίας και αρχής στα όρια του πανεπιστημίου καθώς και ένα κύρος. Είναι γεγονός πως ένας χώρος όπως το αυτοδιαχειριζόμενο κυλικείο που διατηρούσε την αυτονομία του παρά το γεγονός ότι βρισκόταν στα πλαίσια του πανεπιστημίου, αποτελούσε πληγή της εικόνας του πρύτανη. Όλη αυτή η κατάσταση σε καμία περίπτωση δεν άρεσε σ’ αυτόν γι’ αυτό και αποφάσισε να δώσει ένα οριστικό τέλος (οι προσπάθειες να το δώσει σε κάποιον ιδιώτη απέτυχαν και τις 2 φορές). Σαφώς υπάρχει πρόβλημα υποδομών, αλλά το επιχείρημα ότι ο χώρος έγινε αίθουσα για να καλύψει το πρόβλημα που είχε το πανεπιστήμιο ας παραδεχτούμε ότι είναι παράλογο. Η μετατροπή του κυλικείου σε αίθουσα έγινε μέσα σε 15 μέρες, με την αίθουσα να παραδίδεται για μαθήματα χωρίς καν να έχει ολοκληρωθεί. Την ίδια στιγμή ενώ το κυλικείο γίνεται αίθουσα, η αίθουσα Π (επί της Πατησίων) αδειάζει για να γίνει στο μέλλον gift shop. Μήπως λοιπόν το πρόβλημα είναι το εγχείρημα και όχι η αίθουσα αυτή καθ’ αυτή;
Όπως και να χει το πιο προκλητικό γεγονός από την πλευρά της πρυτανείας είναι οι απειλές που δέχτηκαν τα μέλη που συμμετέχουν στο εγχείρημα για νομικές κυρώσεις και μάλιστα με ένα τέτοιο επίσημο και δημόσιο τρόπο. Οι εν λόγο αυταρχικές ενέργειες απ’τη μεριά της πρυτανεία γίνονται για δημόσια επίδειξη δύναμης και φανερώνουν τις ηγεμονικές τάσεις του πρύτανη. Το ζήτημα πλέον δεν είναι το κυλικείο, αλλά ποιος αποφασίζει για το τι θα γίνεται και πως στο πανεπιστήμιο. Το «πανεπιστήμιο μου» όπως αποκαλεί ο πρύτανης είναι ένα νεκρό κέντρο κατάρτισης. Οι φοιτητές μπαίνουν στα μαθήματα διδάσκονται τις αρχές του νεοφιλελευθερισμού με στόχο να γίνουν σωστοί τεχνοκράτες, κι έπειτα φεύγουν χωρίς να σκεφτούν την κοινωνική πραγματικότητα που υπάρχει γύρω τους. Και αν κάποιος έχει αντίθετη άποψη;
Τότε διώκεται! Είτε μεμονωμένα με ποινικές διώξεις ή αν μια απόφαση είναι πιο συνολική με την εισβολή της αστυνομίας μέσα στη σχολή.
Μιλάμε επομένως για συντηρητικοποίηση….
Αντιλαμβανόμαστε το ρόλο των πρυτανικών αρχών απλά θεωρούμε ότι τα διαχειριστικά προβλήματα της σχολής αφορούν εξίσου και τους ίδιους τους φοιτητές για τους οποίους αν όντως νοιάζεται η πρυτανεία θα ήταν καλύτερα να αρχίσει να το δείχνει έμπρακτα. Ο κος Γάτσιος μπορεί να νομίζει πως είναι ωφέλιμο από την πλευρά του να παρουσιάζει αυτή την εικόνα του Πρύτανη-Μπαμπούλα που όμως «νοιάζεται σε βάθος για τα προβλήματα της φοιτητικής κοινότητας», παρ’ όλα αυτά οι φοιτητές έχουν ανάγκη περισσότερο από ένα πρύτανη που θα ακούει τι έχουν να του πουν και δεν θα προσπαθεί να σιωπήσει κάθε διαφορετική φωνή.
Καλούμε:
- Τους φοιτητές του Ο.Π.Α. να πάρουν άμεσα θέση μέσω του Φ.Σ. αλλά και πρωτοβουλιακά.
- Τον Πρύτανη να αναθεωρήσει για τις πράξεις του και να δώσει περιθώρια στον Φ.Σ. να πάρει τις αποφάσεις του .
- Σε περίπτωση που ο πρύτανης του ΟΠΑ συνεχίσει την αυταρχική στάση του, ζητάμε τη στήριξη τόσο καθηγητών του ιδρύματος όσο και αλληλέγγυων οργανώσεων, χώρων και ατόμων.
